Het Amstelland-Meerlandenoverleg bestaat ruim 30 jaar. Een periode waarin intensieve en minder intensieve samenwerking elkaar hebben afgewisseld. Vandaag de dag staat regionale samenwerking weer hoog op de agenda. Met het opheffen van de Stadsregio en de komst van de Metropoolregio Amsterdam, die zich kenmerkt door een netwerkstructuur waarin de deelregio’s een belangrijke positie innemen, wint Amstelland-Meerlanden aan belang om als deelregio de krachten te bundelen. Vanuit de deelregio kan een duidelijke en herkenbare positie worden ingenomen en sturing worden gegeven aan de ontwikkelingen in de Metropoolregio Amsterdam. Amstelland-Meerlanden bestaat van oudsher uit de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn. Sinds 2016 is ook de gemeente De Ronde Venen onderdeel van het Amstelland-Meerlandenoverleg. De Ronde Venen ligt in de provincie Utrecht, maar is met name op het gebied van werkgelegenheid/economie, recreatie en verkeer georiënteerd op de Metropoolregio Amsterdam.

Per 1 januari 2017 is de Stadsregio Amsterdam opgehouden te bestaan. Taken en middelen op het gebied  van verkeer en vervoer vallen vanaf 1 januari 2017 onder de Vervoerregio Amsterdam, met een eigen besluitvormingssysteem. Overige regionale taken worden in een licht samenwerkingsstructuur opgepakt, zoals afgesproken in het Convenant Versterking samenwerking Metropoolregio Amsterdam (MRA). In het MRA-convenant hebben de deelregio’s een belangrijke positie gekregen. De bedoeling van het convenant is dat de afstemming en uitvoering van projecten op gebied van economie, ruimtelijke ordening, wonen, verkeer en vervoer, duurzaamheid, metropolitaan landschap voldoende geborgd wordt in alle gemeenten. Dit betekent ook dat de gemeenteraden hun rol goed moeten kunnen vervullen. Om de aanhaking vanuit Amstelland-Meerlanden op zowel politiek, bestuurlijk als ambtelijk niveau bij de MRA goed te organiseren, is een compact team samengesteld.

De 36 deelnemers van de MRA zijn:

• Gemeente Aalsmeer
• Gemeente Amstelveen
• Gemeente Diemen
• Gemeente Haarlemmermeer
• Gemeente Ouder-Amstel
• Gemeente Uithoorn
• Gemeente Amsterdam
• Gemeente Almere
• Gemeente Lelystad
• Gemeente Blaricum
• Gemeente Gooise meren
• Gemeente Hilversum
• Gemeente Huizen
• Gemeente Laren
• Gemeente Weesp
• Gemeente Wijdemeren
• Gemeente Beverwijk
• Gemeente Heemskerk
• Gemeente Uitgeest
• Gemeente Velsen
• Gemeente Beemster
• Gemeente Edam-Volendam
• Gemeente Landsmeer
• Gemeente Oostzaan
• Gemeente Purmerend
• Gemeente Waterland
• Gemeente Zaanstad
• Gemeente Bloemendaal
• Gemeente Haarlem
• Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude
• Gemeente Heemstede
• Gemeente Zandvoort
• Provincie Noord-Holland
• Provincie Flevoland
• Vervoersregio Amsterdam

De 7 regio’s van de MRA zijn:

• Almere-Lelystad
• Amstelland-Meerlanden
• Amsterdam
• Gooi en Vechtstreek
• IJmond
• Zaanstreek-Waterland
• Zuid-Kennemerland

Dit AM-team bestaat uit:

• Algemeen regiosecretaris (0,8 fte, detachering door Haarlemmermeer)
• Regiosecretaris Economie, ruimtelijk ordening en duurzaamheid (0,7 fte, detachering door Amstelveen)
• Regiosecretaris Wonen (0,6 fte, detachering door Diemen)
• Regiosecretaris V&V (0,1 fte, detachering door Diemen)

Het AM-team is van en voor de zeven gemeenten en vormt de schakel tussen de MRA en de deelregios Amstelland-Meerlanden.

In de gemeenschappelijk regeling is het doel van het Amstelland-Meerlandenoverleg helder verwoord: onderlinge afstemming van gemeentelijke plannen met als doel effectief regionaal beleid en daarbinnen de behartiging van belangen van de zeven gemeenten.

Hierna volgt ene specifieke toelichting op de thema’s waarop de Amstelland-Meerlanden (AM) gemeenten intensief met elkaar samenwerken.

De AM-gemeenten, met uitzondering van gemeente De Ronde Venen, vormen samen met Amsterdam, Beemster, Edam-Volendam, Lansmeer, Oostzaan, Purmerend, Wormerland en Zaanstad de Vervoersregio Amsterdam. De Vervoersregio vertegenwoordigt de AM-gemeenten in de MRA en is opdrachtgever van het openbaar vervoer per bus, tram en metro in de 15 gemeenten. Hiervoor verleent de Vervoerregio concessies aan vervoersbedrijven, zoals recent de nieuwe concessie aan Connexxion voor een groot deel van het Amstelland-Meerlandengebied. De Vervoerregio financiert ook verbeteringen in de regionale infrastructuur voor (vracht)auto, fiets en openbaar vervoer. Daarvoor zijn meerjarige investeringsagenda’s opgesteld die elk jaar worden geactualiseerd. Verde zet de Vervoerregio zich in voor een verkeersveilige regio en reductie van het aantal verkeersslachtoffers met een aanpak gericht op een veilige infrastructuur en veilig verkeersgedrag door educatie, voorlichting en handhaving. Besluitvorming en overleg vinden plaats in de regioraad, het dagelijks bestuur, het portefeuillehoudersoverleg en ambtenarenwerkgroepen. Hierin zijn wethouders en ambtenaren van alle vijftien gemeenten vertegenwoordigd.

De AM-gemeenten stemmen hun inbreng in de Vervoerregio en hun activiteiten op het gebied van Verkeer en Vervoer af in het AM portefeuillehoudersoverleg Verkeer en Vervoer. Daarnaast is er een adviescommissie voor de concessie AM openbaar vervoer met daarin vertegenwoordigers van de betrokken AM-gemeenten (Haarlemmermeer, Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn en Ouder-Amstel). Diemen en Ouder-Amstel (voor een deel Duivendracht) vallen binnen de concessie Amsterdam.

De AM regio behoort tot een van de sterkste economische regio’s van Nederland. Een ondernemend bedrijfsleven met internationale topbedrijven, regionale MKB en lokale starters, de internationale mainports Schiphol en Greenport, een strategische ligging binnen de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en goede bereikbaarheid, bieden ook voor de toekomst goede perspectieven. Dat geeft echter geen reden om achterover te leunen. De buitenwereld verandert snel en daar moeten gemeenten goed op inspelen, in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen. Het fundament van economisch sterke regio’s bestaat altijd uit een sterke regionale economie waarin arbeidsmarkt, bereikbaarheid, vestigingsmilieus en woon- en leefklimaat op orde moet zijn. AM heeft een groot aandeel in de gunstige economische vooruitzichten vor de gehel MRA.

Met de aanwezigheid van luchthaven Schiphol bevindt zo’n 60% van de sector Vervoer en opslag binnen de MRA zich in de regio Amstelland-Meerlanden. Ook de Groothandel profiteert van dit internationale vervoersknooppunt en is een grote sector in de regio. Amstelland-Meerlanden heeft voornamelijk een werkfunctie en kent relatief lage werkloosheid. Van de 248 duizend werkzame personen in e regio komt slecht 35% uit de eigen regio. Door economische samenwerking kan de AM regio een concurrerende internationale topregio blijven die een grote bijdrage levert aan de ontwikkeling van de MRA en van Nederland. De AM-gemeenten hebben gezamenlijk de Economische Agenda Amstelland-Meerlanden opgeteld. Deze Agenda geeft richting aan de AM-samenwerking op het gebied van economische zaken, die de schakel vormt tussen lokaal en MRA-beleid en op basis waarvan belangen van de deelregio binnen de MRA goed gediend kunnen worden. De eigen economische kracht van Amstelland-Meerlanden wordt gevonden in de thema’s Duurzame en circulaire economie, Toerisme, Greenport, Schiphol, Plabeka en Starters en Arbeidsmarkt. Dit zijn thema’s die de deelregio uniek maken en waarop juist nog veel potentieel te vinden is. Het zijn stuk voor stuk thema’s die gemeentegrenzen overschrijden.

Met de toegenomen druk op de woningmarkt is wonen voor de deelregio AM steeds belangrijker geworden. De toegankelijkheid en betaalbaarheid van de woningen zijn in het geding, zeker voor de lage en middeninkomens. De samenwerking op het gebied wonen is onderverdeeld in vier hoofdthema’s: woningproductie, betaalbaarheid, toewijzing en doelgroepenbeleid. Op deze onderwerpen werkt AM bestuurlijk en ambtelijk samen binnen zowel de MRA als de Regionale Actie Programma (RAP)-regio (de voormalige SRA). Om aan de toenemende behoefte te voldoen, moeten tot 2040 in het MRA-gebied 240.000 nieuwe woningen gebouwd worden. Op dit moment wordt de productie versneld, waarbij deelregio AM een substantieel deel voor haar rekening neemt. Binnen de RAP-regio wordt in opdracht van de provincie met Regionale Actie Programma’s onder meer de plancapaciteit bijgehouden.

Daarnaast heeft de RAP-regio een gemeenschappelijk toewijzingssysteem voor sociale huurwoningen. Begin 2018 zijn de uitgangspunten voor een herijking van dit systeem vastgesteld. Verder wordt in de RAP-regio de ontwikkeling van de betaalbaarheid gemonitord. De AM-deelregio wil tenslotte de behoeft, afspraken en ervaringen met betrekking tot het huisvesten van specifieke doelgroepen inventariseren.

Begin 2018 is een concept Actie Programma Wonen AM opgesteld. Hierin is aangegeven welke projecten AM vanaf 2018 wil oppakken en hoe daarbij kan worden samengewerkt binnen de MRA en de RAP-regio. Het concept Actie Programma Wonen wordt na de vorming van de nieuwe college’s in het eerst volgende portefeuillehoudersoverleg besproken.

Naast deze drie thema’s werken AM-gemeenten in de MRA onder meer samen op de onderwerpen ruimtelijke ordening, duurzaamheod en metropolitaan landschap.